Trong bức thư gửi bạn trẻ đang chênh vênh trong sự nghiệp, nếu bạn đang gặp phải những bế tắc trong công việc, hay đang đứng trước những lựa chọn khó khăn và không có định hướng về sự nghiệp, hãy tìm đến lời khuyên từ những mentor – Cố vấn nghề nghiệp.
Talentio sẽ giúp bạn hiểu đúng mentor là gì? Công việc của mentor như thế nào? cũng như chia sẻ cách tìm mentor có profile cực chất giúp bạn phát triển sự nghiệp một cách nhanh nhất.
Ba năm trước, Thu Hiền bước vào năm hai đại học nhưng cô không hề có hứng thú với ngành mình đang theo học. Hiền bỏ tiết, đến lớp chỉ để ngủ và bị cấm 4-5 môn thi ở trường. Hiền muốn theo học tâm lý học, cô dự định bảo lưu việc học để trau dồi vốn tiếng Anh và nộp hồ sơ đi du học. Nhìn lại bản thân ở thời điểm đó, Hiền kể đó là một quyết định khá liều lĩnh và không khôn ngoan.
Vào giai đoạn lúng túng về tương lai, Hiền chủ động liên hệ với một người mà về sau cô gọi là “mentor”.
Mentor là gì?
Mentor là người sử dụng kinh nghiệm, kiến thức của họ để hướng dẫn và giúp bạn phát triển sự nghiệp. Họ đưa ra lời khuyên và kiến thức chuyên môn để giúp bạn đưa ra quyết định, vượt qua thử thách và thăng tiến trong sự nghiệp.
Người được hỗ trợ bởi mentor, gọi là mentee.
Mentee là người dưới sự hướng dẫn hoặc đào tạo của một người cố vấn, mentee giống như một đồ đệ, sử dụng những lời khuyên, phản biện của mentor để tìm được giải pháp cho mục tiêu hay vấn đề của bản thân.
Có một người Mentor – Cố vấn nghề nghiệp là một cách khôn ngoan để có được những hiểu biết sâu sắc, kiến thức và lời khuyên từ những người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực của họ. Học hỏi từ sự hướng dẫn của họ có thể giúp bạn tránh được sai lầm và họ có thể hỗ trợ bạn trong thời gian khó khăn hay đang chênh vênh trong sự nghiệp.
Không phải giáo viên vì không giảng dạy. Không phải đồng nghiệp hay lãnh đạo vì đôi khi không làm việc cùng tổ chức. Thế nhưng, mentor (cố vấn nghề nghiệp) là một khái niệm đang ngày càng phổ biến đối với những bạn trẻ loay hoay tìm lối ra cho sự nghiệp của mình.
Không dễ để định nghĩa mentor trong tiếng Việt. Mentor có thể được hiểu là người hướng dẫn, dẫn dắt. Oxford Dictionary dịch mentor là “một người cố vấn có kinh nghiệm và đáng tin”. Theo New York Times, việc có người hướng dẫn mang lại lợi thế rõ rệt cho nghề nghiệp. Một nghiên cứu trên Chuyên san Tâm lý học Ứng dụng nói rằng người có mentor có cơ hội thăng tiến sự nghiệp cao hơn.
Cần người đồng hành ở bước đầu sự nghiệp
Sau buổi nói chuyện với mentor, Hiền lựa chọn tiếp tục tập trung cho việc học và chờ đợi thời điểm chín muồi để theo học ngành Tâm lý học.
“Những lúc then chốt cần đưa ra quyết định, mình hay bị căng thẳng và suy nghĩ không rành mạch. Vì vậy, mình thường liên hệ với anh chị mentor để hẹn một buổi nói chuyện, chia sẻ tình hình cá nhân và đặt câu hỏi theo từng trường hợp”, Thu Hiền kể.
Hiện tại, Hiền đang theo học văn bằng hai ngành Tâm lý học. Trước đó, Hiền tham khảo ý kiến của mentor và bắt đầu xây dựng kế hoạch học tập, chuẩn bị tài chính, xem xét các chuyên ngành đào tạo.
Minh Tú (23 tuổi, TP.HCM) không quan tâm nhiều đến việc tìm kiếm mentor cho đến khi cô bắt đầu thực tập tại một tập đoàn đa quốc gia vào năm cuối đại học. Mặc dù có nền tảng kiến thức và kỹ năng mềm tốt, Tú đã bị sốc văn hóa trong hai tháng đầu tiên.
Tú nhớ lại:
“Lúc đó mình lúng túng vì không có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, kỹ năng quản lý công việc chưa tốt. Thực tập ở tập đoàn đa quốc gia nên mình phải tự học, cố gắng bắt kịp quy trình, tiêu chuẩn của công ty. Mình chới với vì lý thuyết học ở trường và thực tế hoàn toàn khác nhau”.
Gặp khó khăn trong những bước đầu của sự nghiệp là điều khiến Minh Tú quyết tâm tìm hiểu về mối quan hệ mentor – mentee và tìm một mentor để đồng hành trong công việc.
Mentor đầu tiên của Minh Tú là người bạn thân của bố Tú. Người mentor này hướng dẫn Tú cách trình bày CV và cách trả lời câu hỏi phỏng vấn của nhà tuyển dụng. Tú cho hay, mentor còn dành thời gian xây dựng một buổi phỏng vấn mẫu để Tú thực hành, tìm hiểu vấn đề của bản thân và chuẩn bị tâm lý phỏng vấn. Thời điểm gặp vấn đề khi thực tập, Tú cũng nhận được lời khuyên và động viên từ mentor.
Hai năm trước, Minh Tú tham gia vào một dự án phi lợi nhuận về mentoring và được kết nối với một mentor trong lĩnh vực nhân sự – công việc mà Tú theo đuổi. Chỉ có khoảng 4 giờ đồng hồ để trao đổi với mentor nhưng cô có thêm nhiều góc nhìn về ngành nhân sự, hình dung rõ hơn về hướng phát triển trong tương lai.
Ngoài ra, Tú cùng mentor của mình phân tích những điểm mạnh, điểm yếu của cô và xác định bộ phận phù hợp khi làm việc trong ngành nhân sự.
New York Times nhận định việc mentor giúp ích cho mọi người, nhưng đặc biệt là phụ nữ trẻ. Một nghiên cứu năm 2015 của Trường Kinh doanh Haas thuộc Đại học California, Bekerley, phụ nữ tìm được nhiều vốn xã hội hơn nhờ mối liên kết với các mentor có địa vị cao hơn.
Sếp cũng có thể là một mentor
Với Minh Tú, hai sếp trong công việc hiện tại cũng chính là mentor của cô. Từ một người từng phải tự mình “ném đá dò đường” trong những năm đầu tiên đi làm, Minh Tú học từ sếp từ cách viết email chỉn chu, cách nói chuyện, khai thác ứng cử viên hiệu quả hay cách làm việc, giao tiếp với đồng nghiệp. Tú cũng học hỏi những kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn như làm đề xuất lương, bản đồ nhân sự, kế hoạch cho sự kiện…
Bên cạnh kỹ năng, Minh Tú được mentor tích cực tạo cơ hội để mở rộng mối quan hệ với những người làm việc trong lĩnh vực nhân sự.
Tú cho rằng vai trò của mentor là chỉ ra điểm yếu và giúp mentee cải thiện điều ấy.
“Mentor của mình từng nói thẳng là mình giao tiếp với ứng viên rất tệ. Vì mỗi ứng viên ở những trình độ khác nhau, mỗi người có cách nói chuyện riêng. Mình lại là tay ngang làm việc ở mảng tuyển dụng, thời gian đầu mình hay bị ứng viên hỏi vặn lại”, cô kể.
Sau đó, mentor hướng dẫn Minh Tú khá nhiều mẹo để không bị lắp bắp, đỡ run và tự tin hơn khi trao đổi với ứng viên. Ngoài ra, không chỉ công việc, Tú còn thường có buổi nói chuyện riêng với mentor về những vấn đề cá nhân.
Công việc của mentor như thế nào?
Cố vấn nghề nghiệp giống như một chất xúc tác. Người cố vấn nghề nghiệp giúp bạn tiến bộ về mặt tư duy và trưởng thành trong các hành động.
Tuy nhiên, họ không làm trực tiếp thay bạn, họ giúp các mentee biết cách tư duy đúng để thăng tiến trong sự nghiệp; họ cũng giúp mentee xây dựng sự tự tin và vượt qua những khó khăn trong công việc và cuộc sống.
Có một người mentor rất quan trọng vì nhiều lý do :
- Mentor giúp bạn hiểu rõ các khía cạnh về các nghề nghiệp và lĩnh vực khác nhau. Điều bạn có thể mất 3-5 năm để có thể nắm bắt.
- Họ giúp những mentee biết cách chinh phục công việc mơ ước
- Giúp bạn vượt qua những chênh vênh sự nghiệp
- Giúp bạn mở rộng network và kết nối với các chuyên gia khác.
Và không ai hiểu rõ điều này hơn Tinna Salinas, một nhà thiết kế đồ họa UI/UX đã chuyển từ Philippines sang Mỹ để làm việc.
Mặc dù có portfolio ấn tượng với hơn 2000 dự án thiết kế và quản lý một nhóm gồm 12 người, Salina vẫn khá chật vật trong công việc và luôn nghi ngờ về tiềm năng của mình. Sau khi qua Mỹ, cô bị cú sốc văn hóa, ngăn cản cô theo đuổi những khách hàng có giá trị đơn hàng cao.
Salina chia sẻ: “Tôi chỉ cảm thấy rằng mình làm chưa đủ tốt, hoặc tôi chưa thực sự biết cách làm thế nào để đạt kết quả tốt nhất.”
Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi sau khi cô đăng ký vào một chương trình cố vấn nghề nghiệp, cô đã gặp được người cố vấn nghề nghiệp của mình là Heather Hogan. Bản thân Hogan là một nhà thiết kế giàu kinh nghiệm và đã giúp Salina những lời khuyên chất lượng và chính xác, giúp cô chỉnh sửa sơ yếu lý lịch và portfolio giúp cô ấy nổi bật để đạt các hợp đồng chất lượng.
Khi được hỏi về kinh nghiệm và thời gian làm việc với Hogan, Salina nói “Cô ấy đã cho tôi rất nhiều nguồn thông tin quý giá và giúp đỡ tôi trong công việc hiện tại.” cô ấy nói.
Các hình thức Mentor – Mentee thường gặp
Có rất nhiều hình thức tổ chức hoạt động Mentor – Mentee, sau đây là một số hình thức cơ bản và thường gặp, nắm bắt nó giúp bạn đạt hiệu quả tối đa khi làm việc cùng mentor.
Mentoring 1 on 1 (1 kèm 1)
Trong hình thức mentoring 1 kèm 1, một người cố vấn có kinh nghiệm sẽ cung cấp hỗ trợ và lời khuyên liên tục cho mentee trẻ hơn, ít kinh nghiệm hơn.
Ví dụ:
- Một sinh viên mới tốt nghiệp có thể nhận tư vấn nghề nghiệp của một người cố vấn về các chiến lược tìm kiếm việc làm và cách trả lời phỏng vấn hiệu quả.
- Một chuyên gia đang ở độ tuổi trung niên có thể gặp một người cố vấn để thảo luận về cách chuyển sang vai trò mới.
Vẫn còn. Đón xem thời gian tới…
Nguồn: Tổng hợp
Biên tập: Talentio
